Zmowa przy sprzedaży samochodów KIA – decyzja Prezesa UOKiK

• Prezes UOKiK nałożył ponad 405 mln zł na KIA Polska i 11 dealerów spółki. Przedsiębiorcy zmówili się w sprawie cen samochodów i podzielili między sobą rynek.
• W efekcie zmowy nabywcy stracili możliwość zakupu pojazdów KIA od wybranych przez siebie sprzedawców w konkurencyjnych cenach.
• Kary w wysokości ponad 1,5 mln zł otrzymało również pięć osób fizycznych, które bezpośrednio odpowiadały za niedozwolone ustalenia.

– Przeprowadzone postępowanie wykazało, że spółka KIA Polska zawarła zmowę cenową i podzieliła rynek razem z dealerami jej samochodów. Zgodnie z założeniami porozumienia nabywcy samochodów marki KIA przez co najmniej osiem lat, od 2013 do 2021 r., mogli kupić pojazd jedynie od odgórnie wyznaczonego sprzedawcy, bez możliwości otrzymania tańszej oferty od innego dealera. W konsekwencji mogli płacić za pojazdy więcej, aniżeli w warunkach uczciwej konkurencji  – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Ustalanie cen

Przedsiębiorcy ustalali między sobą ceny samochodów marki KIA. Importer przekazywał dystrybutorom cenniki oraz informował o wysokościach maksymalnych rabatów, jakich mogą udzielać. Dealerzy Kia Polska akceptowali te ustalenia i odmawiali potencjalnym klientom przedstawienia oferty konkurencyjnej w stosunku do przedstawionej w innym salonie. 
KIA Polska pilnowała przestrzegania niedozwolonych ustaleń i w czasie cyklicznych wizyt w salonach sprzedaży dealerów, jak również drogą mailową, upominała dystrybutorów, którzy sprzedawali pojazdy po cenach niższych niż ustalone. Również sami dealerzy informowali KIA Polska oraz siebie wzajemnie, jeśli któryś z nich nie przestrzegał zawartego nielegalnie porozumienia.

Podział rynku

Zgodnie z ustaleniami dystrybutorzy mieli sprzedawać pojazdy jedynie klientom, którzy mieszkają lub prowadzą działalność gospodarczą najbliżej ich salonu. Jeśli do dealera zgłosił się potencjalny nabywca z innego regionu, wówczas był odsyłany do konkurencyjnego dystrybutora, niekiedy wprost przekazując jego dane kontaktowe. Dealerzy informowali siebie wzajemnie oraz KIA Polska o stosowaniu się do ustaleń. Kierowali również do importera skargi, jeśli któryś z dystrybutorów nie przestrzegał umówionych warunków. KIA Polska sama również monitorowała działania dealerów i dyscyplinowała tych, którzy chcieli sprzedać samochód klientom z obszaru, który nie był do nich przypisany.

Ponadto od 2017 r. spółka KIA Polska i jej dystrybutorzy podzielili rynek pojazdów oferowanych ośrodkom szkolenia kierowców. Polegał on na udzielaniu przez KIA Polska wsparcia sprzedaży samochodów do nauki jazdy jedynie tym dealerom, którzy wygrali w danym województwie przetarg na dostawę pojazdów do wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego. Tym samym szkoły nauki jazdy z tych województw również miały ograniczoną możliwość otrzymania konkurencyjnej oferty od innego dystrybutora KIA.

Nałożone kary

W wydanej decyzji Prezes UOKiK nałożył łącznie ponad 405 mln zł kar na KIA Polska oraz jedenastu dealerów. Najwyższą karę – ponad 331 mln zł – dostała spółka KIA Polska. Kary otrzymało również pięć osób na kierowniczych stanowiskach w czterech spółkach: KIA Polska (dwie osoby), Wrobud, Landcar oraz Marvel. Zgromadzony materiał dowodowy pokazał, że swoim działaniem bezpośrednio doprowadzili do naruszenia przepisów.

Kary nałożone na poszczególnych przedsiębiorców:

KIA Polska – 331 021 284,64 zł
Marvel – 27 263 871,67 zł 
AS Motors Classic – 11 617 847,67 zł 
Wadowscy – 8 148 931,36 zł 
Gam – 6 880 036,14 zł 
Wrobud – 6 687 061,81 zł 
Marek Patecki PHU M.Patecki Marek Patecki (wspólnik spółki cywilnej Auto-Centrum I.M. Patecki) – 4 257 688,04 zł 
Landcar – 3 661 176,51 zł 
Łukasz Patecki Lukas Auto-Park (wspólnik spółki cywilnej Autocentrum Patecki) – 2 068 717,05 zł 
Projekt Wola Barbara Patecki (wspólnik spółki cywilnej Autocentrum Patecki) – 1 878 814,93 zł 
Autotechnika Jacek Woźniak – 1 443 346,52 zł 
Irena Patecka IMP Group (wspólnik spółki cywilnej Auto-Centrum I.M. Patecki) – 1 032 903,49 zł

Kary nałożone na poszczególnych menadżerów:

Leszek Sukiennik (KIA Polska) – 437 500 zł
Wojciech Szyszko (KIA Polska) – 433 100 zł
Paweł Białkowski (Marvel) – 420 000 zł 
Michał Krzewiński (Landcar) – 225 000 zł 
Agnieszka Adrjan (Wrobud) – 137 800 zł

Dodatkowo Prezes UOKIK wydał dwie decyzje, w których nałożył łącznie 70 tys. zł na wspólników spółki cywilnej Autocentrum Patecki oraz łącznie 93 tys. zł na wspólników spółki cywilnej Auto-Centrum I.M. Patecki za nieudzielenie informacji w trakcie postępowania. Przedsiębiorcy nie dostarczyli dokumentów żądanych przez Prezesa UOKiK, dotyczących m.in. wysokości ich obrotów. Maksymalna kara za nieudzielenie informacji żądanych przez organ antymonopolowy wynosi 3 proc. rocznego obrotu przedsiębiorcy.

Możesz dochodzić roszczeń

Przypominamy, że każdy kto poniósł szkodę wskutek naruszenia prawa konkurencji może złożyć do sądu cywilnego pozew przeciwko każdemu z podmiotów, który złamał prawo. Uzyskanie odszkodowania umożliwia ustawa o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji (tzw. private enforcement), która weszła w życie w 2017 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przygotował i opublikował specjalne opracowanie, w którym przybliża przepisy dotyczące tych kwestii.

Powiadom UOKiK

Przedsiębiorcom i menadżerom zaangażowanym w zmowy ograniczające konkurencję przypominamy, że mogą uniknąć dotkliwych sankcji pieniężnych dzięki programowi łagodzenia kar. Szczegóły pod specjalnym numerem telefonu: 22 55 60 555. Prawnicy UOKiK odpowiadają na wszystkie pytania dotyczące programu leniency, również anonimowe.

Urząd prowadzi również program pozyskiwania informacji od anonimowych sygnalistów. Wejdź na https://uokik.whiblo.pl/ i skorzystaj z prostego formularza. Zastosowany europejski system gwarantuje całkowitą anonimowość, także wobec urzędu.